het is vroeg in de morgen
de zon kruipt omhoog achter de horizon
flarden mist
jij in het natte gras
een sjekkie
er wordt geroepen, geschreeuwd, gelachen, gestoeid
het wordt stil
langzaam daal je af in het water
verder, verder, steeds verder, tot je verdwijnt in de mist
wij willen nog wat zeggen, nog wat roepen
maar dat doen wij niet
wij huilen
stille zilte tranen
de zon komt op, het kabbelende water, een vogel die roept
wij huilen
stille zoete tranen
maar
zo was het niet
nee zo was het niet
zo is het niet gegaan
Nee zo is het niet gegaan. Het was rauwer, ontluisterender, lelijker. Vandaag 19/09/2022, is het dertig jaar geleden dat jij uit het leven stapte. Eigenlijk was je al veel langer bij ons weggegaan. De cirkel was bijna gesloten. Niemand kon meer dicht bij je komen. En juist toen we dachten dat het iets beter ging; dat het deurtje weer wat open ging, toen deed je het toch. Wat al zo lang in de lucht hing, wat je al zo vaak had aangekondigd, waar we geen rekening meer mee hielden, gebeurde toch.
Ik kreeg van iemand een kaartje met de woorden: Je maakte je laatste boeien los om vrij te zijn. Ik vond dat mooi verwoord. En ik dacht er achteraan: en je ‘bevrijdde’ ook ons: je familie, je vrienden, je omgeving. We konden je niet helpen, we waren machteloos, het leven was te zwaar voor je, je kon het niet, je wilde maar één ding, verlost te worden van… . Het gaf rust en ruimte dat aan je lijdensweg een einde was gekomen.
Vandaag is het 30 jaar geleden. Ik kan je zeggen dat ik nog vaak denk, of en hoe het anders had gemoeten. Dat het nog steeds pijnlijk is, nog altijd verdrietig. Ook vandaag nu de zon schijnt, net zo als toen. Maar ik kan je ook zeggen dat jouw, onze jongens, fijne, bijzondere mensen zijn geworden. Mooie mensen, zoals jij er ooit een was. En dat die jongens fijne kinderen hebben, fijne gezinnen vol warmte. En dat jouw naam nog lang niet vergeten is. Dat je misschien nu wel dichterbij bent dan toen.
Gister vierden we mijn verjaardag met de familie. Het was gezellig en we hebben enorm gelachen. Jij zou er goed tussen gepast hebben in je goeie jaren. Humor en zelfspot: het zit in de genen. Voor jou was het een wapen om je staande te houden, je te beschermen. Overwonnen droefheid noemde Bomans het. Ik hoop dat je daar waar je nu bent, gelukkig bent, zoals je dat ooit was, kon zijn: vrij.
*Finland 1980