Rembrandt 


Het was augustus 2012. In het hoge Noorden. De verjaardag van jongste broer. Na het gebak en voor het eten gingen we even naar het naburige museumpje. Een tentoonstelling met kunstwerken van glas. Aan het eind van de tentoonstelling werden de bezoekers uitgenodigd iets te maken van de glazen knikkers, die op de grond lagen. Bezoekers voor ons hadden sterren gemaakt, bloemen en een huisje. Mijn oudste zus ging er bij zitten. Op haar knieën. Ze veegde een aantal knikkers bij elkaar en rommelde ze wat heen en weer. Behoedzaam gleed haar hand door de knikkers. Toen stond ze op. Daar lag haar kunstwerk. Het was een vogel? Een bloem? Een hardloper? Ze keek tevreden. Mijn artistieke zus, die zo kon tekenen, schilderen, kleding naaien, kamers inrichten, huizen mooi maken,  bloemen in de vaas zetten, tuinen inrichten. Al jaren vergeetachtig, in de war. Met een verbaasde blik had ze gekeken naar een doos met kleurpotloden op haar verjaardag. Wat was dat? Wat moet je daar mee? Voor de knikkers ging ze op de knieën. Een oprisping van haar kunstenaarschap. Een vonk. Een lichtstraal. Op een zonnige zaterdagmiddag in het Groningse land.

In het Rijksmuseum in Amsterdam is op dit moment een tentoonstelling te zien van het werk van de Spaanse schilder Velazquez en onze eigen Rembrandt. Allebei portretschilders uit de 17e eeuw. Hun werk lijkt op elkaar. Opvallend hun fascinatie voor de lichtval in hun schilderijen. Ze leefden in dezelfde tijd, maar hebben elkaar nooit ontmoet. Nu zijn hun werken naast elkaar te zien. Een van de werken is het portret Lezende oude vrouw (Profetes) uit 1655. Ik zag de afbeelding ervan in de krant en moest even slikken. Het was heel lang geleden dat ik het voor het laatst had gezien. Het hing bij ons in het trapportaal. Jaren heb ik er langs gelopen en er naar gekeken. Oudste zus had het opgehangen. Het mocht niet in de kamer. Daar hingen de landschapjes en het zeegezicht. Maar Zus keek verder, wijder en introduceerde een echte kunstenaar in ons gezin: Rembrandt. In de familieapp vroeg ik of iemand zich de reproductie nog kon herinneren. Alleen mijn broer wist het nog. ” Ik vond het als kind best eng”. Hij vroeg zich af waar het gebleven was. We wisten het niet. 


Rembrandt-Velazquez. Nederlandse & Spaanse Meesters, te zien van 11 oktober tm 19 januari in  het Rijksmuseum Amsterdam.