Nederlandse jongeren haten lezen aldus Arjen Lubach gisteravond. Uit internationale onderzoeken blijkt dat 25 procent van de jongeren van 15 jaar nauwelijks kan lezen, min of meer laaggeletterd is. En dat de leesvaardigheid van Nederlandse jongeren achteruit holt in vergelijking met jaren geleden. Ook in vergelijking met andere landen. Met het leesplezier is het nog droeviger gesteld. Daarmee staat Nederland op de allerlaatste plaats. Volgens Lubach heeft dat te maken met de focus in Nederland op begrijpend lezen. In geen enkel ander land, op België na, wordt zo veel aandacht besteed aan begrijpend lezen.

Ik ken het. Ik ken weinig kinderen die van begrijpend lezen houden. De focus in het Nederlands onderwijs op begrijpend lezen heeft te maken met de teksten en multiple choice vragen bij toetsen en teksten bij examens. Als je daar handig in bent komt je diploma in zicht. Als docent Frans had ik ooit een 4 Mavo klas. Ze werkten hard en waren bevlogen. Ze vonden Frans moeilijk en leuk. Aan het eind van het schooljaar voerden we Le Petit Prince op. Voor de medeleerlingen en een keer voor de ouders. Ik was trots op ze. Dat was ik niet toen ik de resultaten zag van het centraal examen. Ze hadden de tekst slecht gemaakt. Heel slecht. Één meisje dat het hele jaar keihard gewerkt had dreigde te zakken op mijn vak. Dat ze niet hoog zou scoren had ik ingecalculeerd. Maar zo slecht? Ik was er ziek van. Gelukkig slaagde ze op het nippertje bij het herexamen. Het omgekeerde was ook het geval. Jongelui die het hele jaar niets uitgevoerd hadden slaagden met vlag en wimpel. Ze waren slim in het zoeken van het juiste antwoord, kenden de trucjes, soms zonder enig benul van de tekst. Ik heb het eens geprobeerd met een tekst Biologie 6 VWO. Ik snapte er nauwelijks iets van maar haalde ruim een voldoende. 

De laatste jaren help ik kinderen met begrijpend lezen. Ik leer ze trucjes en weggetjes naar het juiste antwoord. Daar ben ik inmiddels heel bedreven in. Leuk als je van puzzelen houdt. Met lezen heeft het niets te maken. Met plezier in lezen al helemaal niet.