Gisteravond sloot dichteres Lieke Marsman de uitzending van Zomergasten af met het gedicht, ‘De zachte krachten zullen zeker winnen.’ Het gedicht is van Henriette Roland Holst, volgens Marsman de belangrijkste dichteres uit de vorige eeuw.

Jet zoals ze door haar omgeving werd genoemd was behalve dichter ook politiek actief. Eerst in de SDAP, later in de communistische beweging in Nederland.

Een eeuw later zou je kunnen zeggen dat die zachte krachten het niet echt gewonnen hebben. De wereld waar “Rooie Jet“ van droomde lijkt verder weg dan ooit. Niks gelijke kansen en rechten voor iedereen. En vrede al helemaal niet.

Holst werd vaak verweten dat ze een salonsocialist was. Ze kwam uit een deftig milieu, kwam financieel niets te kort, had een eigen landgoed en leidde een aristocratisch bestaan met alles er op en er aan: koetsen, personeel en overdadige feesten met gasten uit de hele wereld. De dorpelingen in Achtmaal noemden haar de Rooie Heks.

Ik moest denken aan de hatelijkheden die nu Sigrid Kaag over zich heen krijgt. Vergelijkbaar. Kun je iemand vertellen de broekriem aan te halen als je zelf in weelde leeft? Jet Holst leefde sober en gaf uiteindelijk al haar bezittingen weg, bleek later. Dat weten we van onze bewindslieden niet. Hoe ze leven en hoe ze met hun geld omgaan.

Maar het zijn de gedichten van Henriette Roland Holst die we ons tot op de dag van vandaag herinneren en misschien wel meer invloed hebben gehad dan haar politiek activisme. Ja het zijn ‘in ‘t eind’ de zachte krachten die overleven, winnen. Toch wel.

* Foto: Holst aan het werk in de Angorahoeve in Achtmaal , 1928. Letterkundig museum.