
Twee maanden later
Mijn grote zus kon alles beter dan ik. Ik heb me daar als kind al vroeg bij neer gelegd. Waar zij verscheen ging een briljant schitteren zei onze vader altijd. Waar ze ook was, wat ze ook deed, ze blonk uit. Op school werd met verbazing gekeken dat ik het ‘zusje van’ was. Mijn prestaties leken niets in vergelijking met wat mijn grote zus allemaal kon. Met de kinderen uit de buurt was het vanzelfsprekend dat zij de leiding had en de initiatieven nam. In huis steunde moeder op haar. Zij was net zo precies in het schoonmaken van het huis als moeder zelf, sterker zij kon het nog beter. Toen we naar Nederland gingen was zij degene die alles regelde, zelfs vader liet het min of meer aan haar over. Zij was de grote wolk in mijn bestaan waar weinig ruimte was voor het kleine witte wolkje dat ik was.
Toen ze al vroeg weduwe werd en zonder kinderen was gebleven sloeg ze er zich dapper door heen. Knap zoals ze zich staande hield en haar leven vervolgde. Ook in Nederland bleek ze de schitterende briljant. Ze had een goede baan en deed daarnaast ook nog allerlei vrijwiligers werk. Ze kende heel veel mensen. In de familie was het niet anders: ze was er voor iedereen.
Ook voor mij was ze er. Toen de kinderen geboren werden hielp ze mee. Mijn man was heel blij als ze weer weg ging, maar ik was blij met haar zorgzaamheid. Wat ik moeilijk vond was dat onze dochter haar zo bewonderde. Ze noemde tante haar grote voorbeeld. Dat deed me pijn. Ik zag hoe ze met elkaar praatten en was jaloers op hun band. Ik denk ook dat zij een belangrijke rol heeft gespeeld in de breuk met onze dochter. Aan de andere kant hield ze me wel een beetje op de hoogte van hoe het met haar ging en steunde ze me om hoop te houden. Maar mijn man vond dat ik er beter aan deed haar op afstand te houden. ‘Ze is bazig, overheersend, gevaarlijk’, vond hij.
Nu zorg ik voor haar. Ze is ernstig ziek. Ik mag haar wassen en naar de wc brengen. Eten voor haar klaarmaken en pillen aangeven. We praatten veel met elkaar. Ik hoor dingen die ik nooit heb geweten en ik heb verteld wat ik nooit heb gezegd. We hebben samen gehuild, dat hadden we nog niet vaak gedaan. Soms is ze te moe om te praten. Dan zijn we stil. ‘s Avonds vertel ik haar een verhaaltje voor het slapen gaan net als vroeger onze moeder deed. Dan stop ik haar in en strijk voorzichtig met mijn hand over haar gezicht. Ze is een beetje mijn kleine zusje geworden.
Foto: Jo Polak
* Aflevering 10 van Vervolgverhaal. Voor de vorige afleveringen: scroll naar beneden en klik op de groene pijl.