Je krijgt soms de indruk dat half Nederland in het Verzet zat tijdens de 2e Wereldoorlog. Niets is minder waar. Nederland bestond vooral uit mensen die zich gedeisd hielden, de andere kant opkeken en in het ongunstigste geval gewoon meewerkten met de bezetter en ja zelfs dat: uit het leed van anderen een slaatje wisten te slaan. Ik ben voorzichtig daar over te oordelen, want ik durf niet te zeggen tot welke groep ik zou hebben behoord. Goed en fout. Wie waren er goed? Wie fout? Waar zou ik hebben gestaan? Is altijd duidelijk welke kant de goeie kant is?

Deze week gedenken wij allen die vielen voor onze vrijheid. Een goede zaak. “Opdat wij lessen leren uit het verleden.” Echter, we doen het niet. Overal, iedere dag sterven mensen in oorlogssituaties. Mannen, vrouwen en onschuldige kinderen. En met alle wijsheid en kennis die we hebben lukt het ons nog steeds niet te bewerkstelligen dat daar een eind aan komt.

Moet je een held zijn of een heilige? Echte helden getuigen zelden, zegt men. En heiligen, bestaan die? Laten we maar beginnen op dat kleine plekje waar ons leven zich afspeelt, op ons eigen schoolpleintje opkomen voor onrecht, voor de zwakke. Je afkeren van fanatisme en je niet laten meeslepen. Nee durven zeggen. Alleen durven staan. Verzet begint aldus de dichter Campert niet met grote woorden, maar met kleine daden, met

jezelf een vraag stellen
daarmee begint verzet
en dan die vraag aan een ander stellen *

* uit het gedicht Verzet van Remco Campert